معرفی مرحله پیش‌تخصصی
⇐ بخش اول: مرحلهٔ پیش‌تخصصی:
فصل ۱: هدف
مادهٔ (۱): هدف از برنامه‌های مرحلهٔ پیش‌تخصصی افزون بر اهداف کلی حوزوی آماده‌سازی طالب حوزوی جهت ورود به مرحلهٔ تخصصی است.
فصل ۲ : تنوّع برنامه‌ها:
مادهٔ (۱): نظر به اینکه آموزش‌های مورد نظر در مرحلهٔ تخصصی به دو گونه کاربردی و علمی است، آمادگی‌های مورد نیاز در مرحلهٔ پیش‌تخصصی نیز به دو نوع تقسیم می‌شود، آمادگی کاربردی و عملی و آمادگی‌های علمی.
مادهٔ (۲): در نوع برنامه‌های پیش‌تخصصی اعم از کاربردی و علمی، تناسب با رشته‌های تخصصی مورد نظر است.
فصل ۳ : دوره‌های تخصُّصی و رشته‌های مربوطه
مادهٔ (۱): دوره‌های تخصصی به تناسب جنبه‌های کاربردی در نظر گرفته می‌شوند. این دوره‌ها عبارت‌اند از:
۱. دورهٔ تخصصی علمی- کاربردی شمارهٔ ۱ (تربیت فقیه) که شامل رشته‌های ذیل می‌باشد:
(۱- الف) مدیریت؛
(۱- ب) افتاء و حکم؛
(۱- ج) قضاء (مدیریت‌های عالی دستگاه قضایی)؛
(۱- د) تدریس و پژوهش نظریه‌پردازی؛
نکته: فارغ‌التحصیل این رشته، با لقب علمی «فقیه» شناخته می‌شود.
۲. دورهٔ تخصصی علمی- کاربردی شمارهٔ دو (تربیت عالم) که شامل رشته‌های ذیل می‌باشد:
(۲-الف) مدیریت (از جمله امامت جمعه مراکز استان‌ها)؛
(۲- ب) قضاء (مدیریت‌های میانهٔ دستگاه قضایی و صدور حکم)؛
(۲- ج) پژوهش و تدریس در مرحلهٔ سطح عالی (درجه ۱)، یا همپایهٔ آن؛
(۲- د) کلام و مناظره؛
نکته: فارغ‌التحصیلان این رشته، با لقب علمی «عالِم» شناخته می‌شود.
۳. دورهٔ تخصصی علمی- کاربردی شمارهٔ ۲ (تربیت فاضل) که شامل رشته‌های ذیل می‌باشد:
(۳- الف) مدیریت؛
(۳- ب) خطابه و تبلیغ؛
(۳- ج) قضاء (تصدی مسؤولیت‌های قضائی مادون صدور حکم قطعی)؛
(۳- د) نویسندگی و تدریس سطح عادی (درجه ۲)، و مادون آن.
نکته: فارغ‌التحصیل این رشته، با لقب علمی «فاضل» شناخته می‌شود.
مادهٔ (۲): دورهٔ تخصصی علمی- کاربردی شمارهٔ ۱ (تربیت فقیه) ده سال و دوره‌های تخصصی شمارهٔ ۲ و ۳ (تربیت عالم و تربیت فاضل) هشت سال است که چهار سال آنها دورهٔ پیش‌تخصصی است.
مادهٔ (۳): هر یک از رشته‌ها در دوره‌های فوق می‌تواند گرایش‌های متعدد داشته باشد.
فصل ۴ : کلیات برنامه‌های مرحلهٔ پیش‌تخصصی:
مادهٔ (۱): برنامه‌های مرحلهٔ پیش‌تخصصی بر دو دسته اند:
۱. برنامه‌های مشترک (کلیه رشته‌ها)؛
۲. برنامه‌های اختصاصی.
مادهٔ (۲): کلیات برنامه‌های مشترک دورهٔ پیش‌تخصصی بدین قرار است:
۱. خارج فقه در ابواب (اجتهاد و تقلید، صلاهٔ، بیع، قضاء)؛
۲. تفسیر ( شامل: آشنایی با تفاسیر، کلیات تفاسیر، تفسیر آیات اعتقادی و اخلاقی)؛
۳. اصول اخلاق و تربیت اسلامی؛
۴. مبانی علوم انسانی اسلامی؛
۵. اصول علم رجال و حدیث؛
۶. فلسفه و کلام و عرفان اسلامی (مشتمل بر یک دورهٔ روش رئالیسم)؛
۷. تاریخ اسلام؛
۸. مهارت‌های زبانی (عربی و انگلیسی)؛
۹. شناخت جامعهٔ اسلامی و جوامع معاصر.
مادهٔ (۳): کلیات برنامه‌های اختصاصی دوره‌ها به ترتیب ذیل است:
۱. دورهٔ تخصصی علمی- کاربردی شمارهٔ ۱ (تربیت فقیه): برنامه‌های اختصاصی این دوره، در مرحلهٔ پیش‌تخصصی عبارت‌اند از:
الف) بخشی از یک دورهٔ خارج اصول فقه (رتبهٔ عالی در سطح اصول شهید صدر)؛
نکته: این دورهٔ خارج، از مرحلهٔ پیش‌تخصصی آغاز می‌شود و در مرحلهٔ تخصصی ادامه می‌یابد.
ب) اصول فقه نظام؛
ج) کلام جدید؛
د) روش تحقیق و تدریس؛
ﻫ) آیین دادرسی برای رشتهٔ قضاء (1- ج)؛
و) اصول فن مدیریت برای رشتهٔ مدیریت (1- الف)؛
ز) روش تعلیم و تربیت برای رشتهٔ تدریس و پژوهش نظریه‌پردازی (1- د).
۲. دورهٔ تخصصی علمی- کاربردی شمارهٔ ۲: (تربیت عالم): برنامه‌های اختصاصی این دوره، در مرحلهٔ پیش‌تخصصی عبارت‌اند از:
الف) بخشی از یک دورهٔ کامل خارج اصول فقه (رتبهٔ متوسط در سطح تهذیب الاصول، و محاضرات آیت الله خویی)
ب) کلام جدید
ج) ادیان و مذاهب و نحل برای رشتهٔ کلام و مناظره (2- د)؛
د) اصول فن مناظره برای رشتهٔ کلام و مناظره (2- د)؛
ﻫ) اصول فن مدیریت برای رشتهٔ مدیریت (2- الف)؛
و) آیین دادرسی برای رشتهٔ قضاء (2- ب)؛
ز) روش تحقیق و تدریس برای رشتهٔ تدریس و پژوهش (۲- ج).
۳. دورهٔ تخصصی علمی- کاربردی شمارهٔ 3: (تربیت فاضل): برنامه‌های اختصاصی این دوره، در مرحلهٔ پیش‌تخصصی عبارت‌اند از:
الف) بخشی از یک دورهٔ خارج اصول فقه (رتبهٔ عادی در سطح اصول فقه میرزای نائینی أجود التقریرات یا غایهٔ المأمول شهید جواهری)؛
ب) بررسی و نقد دیگر مذاهب ادیان و مکتب‌های مطرح؛
ج) روش خطابه به جز رشتهٔ نویسندگی و تدریس (۳- د) ؛
د) روش تبلیغ و ارتباط با مردم برای رشته‌های مدیریت (۳- الف) وخطابه و تبلیغ (۳-ب)؛
ﻫ) روش نویسندگی و تدریس برای رشتهٔ نویسندگی و تدریس (۳- د).